ŞARBON VE DİĞER BAZI HASTALIKLAR HAKKINDA HALKA YÖNELİK EĞİTİM YAPILDI
İl Sağlık Müdürlüğümüz ile Artvin İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ile ortaklaşa düzenlenen şarbon ve diğer bazı hastalıklar hakkında halka yönelik eğitim faaliyeti gerçekleştirdi.
Artvin Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü toplantı salonunda gerçekleştirilen sunuma Artvin İl Sağlık Müdürlüğü Sağlık Hizmetleri Başkan Yardımcısı Halk Sağlığı Uzmanı Uzm. Dr. Mehmet Ali DUNDAR, Merkez Toplum Sağlığı Merkezi hekimlerimizden Dr. Merve UZAL ve İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden Hayvan Sağlığı Şube Müdürü Veteriner Hekim Mikail KAYA tarafından bilgilendirme sunum gerçekleştirilmiştir. Sunumda hastalığın bulaşması, korunması, tedavisi ile alınacak önlemler, hayvan aşılarının önemi, hayvan yaşamsal alanlarının temizliği hakkında çeşitli konulara değinilmiştir. Sunum sonunda katılımcıların soruları yanıtlanmıştır.
ŞARBON HASTALIĞI
Genelde ot yiyen hayvanlarda görülen, bu hayvanlarla temas ya da bunları besin olarak tüketmekle insana bulaşan, bakterilerin yol açtığı bir hastalıktır. Etkeni, şarbon basilidir. Basil, bir tür bakteridir. İnsandan insana nadirende olsa yarasına temas vb. durumlarda bulaşabilmektedir. Hastalık, ölümle sonuçlanabilir. Bunu önlemek için bir aşı geliştirilmiştir. Bu aşının %90’ın üzerinde koruyucu olduğu tahmin edilmektedir.
ŞARBON MİKROBU
Şarbona neden olan bir bakteridir. Çomak şeklinde ve hareketsizdir. Üremesi için oksijen gereklidir. Uygun çoğalma ısısı, 37 derece olduğundan insan vücudunda üreyebilmektedir. Hastalık oluşturan kapsülü ve toksini vardır. Bu yapı olmazsa hastalık oluşturamaz. Vücut dışında “spor” denilen bir yapı oluşturur ve kendini soğuk ve sıcaktan, zararlı ışınlardan, asitli ortamdan ve kuruluktan korur. Sporlu şarbon basilinin pasif hale getirilmesi için 140 derecede, yarım saat bekletilmesi gerekir.
ŞARBON TİPLERİ VE BELİRTİLERİ
İnsanlarda deri, sindirim ve solunum sistemi şarbonu olmak üzere 3 tip şarbon hastalığı vardır. Hayvanlarda görülen belirtilerle insanlarda görülen belirtiler benzerdir.
Akciğer şarbonunda; solunum yoluyla alınan mikrop, akciğerlere yerleşir. Burada yara oluşur ve nefes almada problemler ortaya çıkar. Bakteri vücuda girdikten sonra, bir hafta içerisinde belirtiler görülür. Başta soğuk algınlığı gibi görünür. Birkaç gün sonra ateş iyice yükselir. Lenf bezleri şişer ve nefes almada zorluk görülür. Hastada şok ve koma gelişebilir. Akciğer şarbonuna yakalanan kişiler, erken tedavi edilmediği takdirde menenjit tablosu ortaya çıkar. Antibiyotik kullanılması bir işe yaramaz. Hastalığın ortaya çıkması en az 10 bin bakterinin vücuda girdiğini göstermektedir.
Deri şarbonu; hayvanlardaki bakterilerin deriyle temas etmesi sonucu ortaya çıkan ve en çok görülen şarbon tipidir. Deride bir yara varsa mikrop, vücuda girer. Deride yaralar meydana getirir. Ateş yükselmiş, bulantı ve kusma görülmektedir. Antibiyotikler tedavi amacıyla kullanılabilir.
Sindirim sistemi şarbonu; şarbonlu hayvanların etlerinin yenmesiyle ortaya çıkar. Etlerin iyi pişmemiş olması ya da çiğ tüketilmesi, önemli bir faktördür. En çok öldüren şarbon tipidir. Çünkü sindirim sisteminde kanamalara yol açar. Kan kusma ve kanlı dışkı görülür.
ŞARBON NASIL BULAŞIR?
Şarbonun çeşitli bulaşma yolları vardır. Şarbonlu hayvanlarla doğrudan temas ya da dolaylı olarak temas etmekle bulaşabilir. Bu hayvanların etinin yenilmesi, hayvanın kesilmesi sırasında temas edilmesiyle, doğrudan temas sonucu şarbon bulaşır. Kasaplarda, veterinerlerde, hayvan besleyenlerde görülme ihtimali fazladır.
Sanayi ürünlerinde kullanılan hayvan yünleri, derileri ve kılları ile şarbon bulaşabilir. Hastalığın görüldüğü ülkeden hayvan ve hayvan ürünlerini almak, hastalığın görülmesine sebep olur. Ayrıca laboratuvar çalışmaları sonucu dikkat edilmezse şarbon mikrobu bulaşabilir. Çok sık rastlanan bir durum değildir.
ŞARBON TEDAVİSİ
Şarbon tedavisinde kullanılan yöntem antibiyotik tedavisidir. Bir çok antibiyotik şarbon bakterisini yok edebilir. Akciğer şarbonu olan hastalarda yüksek dozlarda antibiyotik verilir. Süresi yapılan testler sonucu bakterinin hala vücutta olup olmadığına bağlıdır. Deri şarbonu olan hastalarda ise, yaraların olduğu deri bölgesine pansuman yapılır. Herhangi bir cerrahi operasyona gerek yoktur. Ayrıca şarbon insandan insana bulaşmadığından hastanın yakınlarına herhangi bir tedavi uygulanmasına gerek yoktur.
ŞARBONDAN KORUNMA
Şarbon mikrobu, toprakta yıllar boyunca canlı kalabilir. Şarbon hastalığının görüldüğü bu bölgelerde hayvanlar için kullanılan şarbon aşısı yapılmalıdır. Bu aşı insanlarda kullanılmaz. Böylece mikrobun hayvanlarda hastalık yapmasının önüne geçilir. Hasta hayvanın eti, sütü, peynir gibi ürünleriyle kesinlikle temas edilmemelidir. Ayrıca bu bölgedeki hayvanlarla temas etmekten kaçınılmalıdır.
Şarbondan şüphelenilen durumlarda mutlaka Sağlık kuruluşlarına ( Aile Hekimliklerine- Toplum Sağlığı Merkezlerine -İl-İlçe Tarım İl Müdürlüğü Veteriner Hekimliklerine - veya İl Sağlık Müdürlüğüne) ve Muhtarlarımıza bildirilmelidir.